Nooit Meer Oorlog       

Honderd jaar geleden eindigde op 11 november de eerste wereldoorlog. Nooit meer oorlog was het motto van degenen die de vrede in Europa mede hebben helpen realiseren.

Vrede wordt niet geboren uit grote conferenties, maar hier en overal tegelijk uit de vezels van de maatschappij: leerkrachten, advocaten, dokters, mensenrechtenactivisten, de familieleden van slachtoffers, mensen zoals de medewerkers van het burgerplatform, kortom, mensen zoals jij en ik… zij maken het verschil.

We leven in een tijdperk van polarisatie: het conflict-denken, het wij-zij denken was nog nooit eerder zo sterk. De “ander” is terug en domineert elk debat en elke verkiezing. Oorlogsvluchtelingen worden gezien als profiteurs, gelukszoekers, hun lijden is ondergeschikt aan ons ongemak, ze worden niet meer als mensen beschouwd. Eigenlijk zijn ze vooral op de vlucht voor oorlog, droogte, armoede…Natuurlijk zoeken ze het geluk, streven we dat trouwens niet allemaal na?

Help je een vluchteling, dan ben je een handlanger van mensensmokkelaars en een open grenzenactivist. Wil je het internationaal recht respecteren, dan ben je een rechter die de voeling met de realiteit kwijt is. Journalisten worden geïntimideerd. Mogen we nog nuanceren? Mogen we nog naar een menselijke oplossing zoeken? Wat er nog over is van nuance, verdwijnt. Die weg leidt naar ontmenselijking. Op die manier komen de mensenrechten en de westerse rechtsstaat onder druk te staan.

Angst verspreiden en haat zaaien zijn helaas schering en inslag ook in Europa, ook bij ons in België. De boodschap is even simpel als misleidend: we worden bedreigd, omsingeld, overweldigd. De ander krijgt de schuld, wordt minder mens…

De geschiedenis herhaalt zich misschien niet, maar wel het mechanisme van propaganda, uitsluiting en ontmenselijking dat aan de oorsprong van oorlogen ligt. De waarheid en de mensenrechten zijn de eerste slachtoffers van de oorlog.

Als burgers en als vrijmetselaars staan we voor de keuze welke maatschappij we willen: een inclusieve waarin de meest kwetsbaren beschermd worden of een exclusieve maatschappij die zich in zichzelf keert.

Sartre het zei al: “Elk woord heeft consequenties. Elke stilte ook.”

Mijn keuze als burger, als vrijmetselaar is gemaakt. Zwijgen is geen optie meer.

Karin Matthys

De Grootmeester nationaal van de Belgische Federatie van LE DROIT HUMAIN.

11 november 2018.